ธรรมะจากพระสูตร Dhamma from Sutta

เสวิตัพพสูตร ว่าด้วยบุคคลที่ควรคบและไม่ควรคบ

กลุ่มไตรปิฎกสิกขา

[๔๖๕] ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ นี้ มีปรากฏอยู่ในโลก บุคคล ๓ เป็นไฉน
คือ บุคคลที่ไม่ควรสมาคม ไม่ควรคบหา ไม่ควรเข้าใกล้ ก็มี
บุคคลที่ควรสมาคม ควรคบหา ควรเข้าใกล้ ก็มี
บุคคลที่ควรสักการะเคารพแล้วจึงสมาคม จึงควรคบหา จึงควรเข้าใกล้ ก็มี

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่ไม่ควรสมาคม ไม่ควรคบหา ไม่ควรเข้าใกล้เป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ต่ำต้อยโดยศีล โดยสมาธิ โดยปัญญา
บุคคลเช่นนี้ ไม่ควรสมาคม ไม่ควรคบหา ไม่ควรเข้าใกล้ เว้นแต่เอ็นดู เว้นแต่อนุเคราะห์

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่ควรสมาคม ควรคบหา ควรเข้าใกล้เป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้เสมอกันโดยศีล โดยสมาธิ โดยปัญญา
บุคคลเช่นนี้ ควรสมาคม ควรคบหา ควรเข้าใกล้ นั่นเพราะเหตุอะไร
เพราะเมื่อเราทั้งหลายมีศีลเสมอกัน พวกเราก็จักพูดกันในเรื่องศีลได้
การพูดกันของพวกเรานั้น ก็จักดำเนินไป
และการพูดกันในเรื่องศีลนั้น ก็จักเป็นความผาสุกของพวกเรา

เมื่อเราทั้งหลายมีสมาธิเสมอกัน พวกเราก็จักพูดกันในเรื่องสมาธิได้
การพูดกันของพวกเรานั้น จักดำเนินไป
และการพูดกันในเรื่องสมาธินั้น จักเป็นความผาสุกของพวกเรา

เมื่อเราทั้งหลายมีปัญญาเสมอกัน พวกเราก็จักพูดกันในเรื่องปัญญาได้
การพูดกันของพวกเรานั้น จักดำเนินไป
และการพูดกันในเรื่องปัญญานั้น จักเป็นความผาสุกของพวกเรา
เพราะฉะนั้น บุคคลเช่นนี้ จึงควรสมาคม ควรคบหา ควรเข้าใกล้

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลที่ควรสักการะเคารพแล้วจึงสมาคม จึงควรคบหา จึงควรเข้าใกล้ เป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ยิ่งโดยศีล โดยสมาธิ โดยปัญญา
บุคคลเช่นนี้ ควรสักการะเคารพแล้วจึงสมาคม จึงควรคบหา จึงควรเข้าใกล้ นั่นเพราะเหตุอะไร
เพราะเราจะได้ทำกองศีลที่ยังไม่บริบูรณ์ให้บริบูรณ์บ้าง
จะประคับประคองกองศีลที่บริบูรณ์แล้วเอาไว้ด้วยปัญญา ในธรรมนั้น ๆ บ้าง
เราจะได้ทำกองสมาธิที่ยังไม่บริบูรณ์ให้บริบูรณ์บ้าง
จะประคับประคองกองสมาธิที่บริบูรณ์แล้วเอาไว้ด้วยปัญญา ในธรรมนั้น ๆ บ้าง
เราจะได้ทำกองปัญญาที่ยังไม่บริบูรณ์ให้บริบูรณ์บ้าง
จะประคับประคองกองปัญญาที่บริบูรณ์แล้วเอาไว้ด้วยปัญญา ในธรรมนั้น ๆ บ้าง
เพราะเหตุนั้น บุคคลเช่นนี้ จึงควรสักการะเคารพ แล้วจึงควรสมาคม จึงควรคบหา จึงควรเข้าใกล้

ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ นี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก
(พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้พระสุคตศาสดา ได้ตรัสพระธรรมเทศนาไวยากรณภาษิตนี้แล้ว
ครั้นแล้วจึงตรัสนิคมคาถาประพันธ์นี้อีกว่า)

คนผู้คบคนทราม ย่อมเสื่อม
ส่วนคนผู้คบคนที่เสมอกัน ไม่เสื่อมในกาลไหน ๆ
ผู้คบคนที่ประเสริฐกว่า ย่อมเจริญเร็ว
เพราะฉะนั้น จึงควรคบคนที่ยิ่งกว่าตน.

เสวิตัพพสูตรที่ ๖ จบ

(เสวิตัพพสูตร พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย ติกนิบาต ปุคคลวรรค
พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๓๔)

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ