จุดหมายปลายธรรม Destination@Dharmma

ศีลคือมหาทาน

งดงาม
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

เราอาจจะเคยเห็นข่าวอยู่เรื่อย ๆ ที่ว่าบุคคลที่ทำทานมากมาย
แต่ว่าไม่ได้ตั้งใจรักษาศีล โดยบุคคลนั้นหลอกลวงเงินจากผู้อื่น
หรือหาเงินโดยผิดกฎหมาย หรือโดยไม่ชอบธรรม
แต่ก็ได้นำเงินนั้นไปทำทานด้วย
ซึ่งบางท่านก็อาจจะมีข้อสงสัยนะครับว่า
การกระทำเช่นนั้นแล้วจะเป็นสิ่งที่สมควรทำหรือไม่
กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ หากเราประพฤติผิดศีล
และนำเงินที่ได้มาบางส่วนไปทำทาน
กับเราไม่ได้ประพฤติผิดศีล แต่ไม่ได้มีเงินไปทำทาน
(หรือมีเงินทำทานเล็กน้อยตามกำลังที่เรามี) แบบไหนจะดีกว่ากัน


ในเรื่องนี้ เราพึงมีความเข้าใจที่ถูกต้องก่อนว่า
โดยแท้จริงแล้ว “ศีลคือมหาทาน” ครับ
ตาม “ปุญญาภิสันทสูตร” (พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย
สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต) พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงสอนว่า
ภิกษุทั้งหลาย ทาน ๕ ประการนี้ เป็นมหาทาน อันบัณฑิตพึงรู้ว่าเป็นเลิศ
มีมานาน เป็นเชื้อสายแห่งพระอริยะ เป็นของเก่า ไม่กระจัดกระจาย
ไม่เคยกระจัดกระจาย อันบัณฑิตไม่รังเกียจอยู่ จักไม่รังเกียจ
อันสมณพราหมณ์ผู้เป็นวิญญูไม่เกลียด ทาน ๕ ประการเป็นไฉน


ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ละปาณาติบาต
งดเว้นจากปาณาติบาต ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้งดเว้นจากปาณาติบาต
ชื่อว่าให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร ความไม่เบียดเบียน แก่สัตว์หาประมาณมิได้
ภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นทานประการที่ ๑ ที่เป็นมหาทาน


ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ละอทินนาทาน
งดเว้นจากอทินนาทาน ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้งดเว้นจากอทินนาทาน
ชื่อว่าให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร ความไม่เบียดเบียน แก่สัตว์หาประมาณมิได้
ภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นทานประการที่ ๒ ที่เป็นมหาทาน


ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ละกาเมสุมิจฉาจาร
งดเว้นจากกาเมสุมิจฉาจาร ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้งดเว้นจากกาเมสุมิจฉาจาร
ชื่อว่าให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร ความไม่เบียดเบียน แก่สัตว์หาประมาณมิได้
ภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นทานประการที่ ๓ ที่เป็นมหาทาน


ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ละมุสาวาท
งดเว้นจากมุสาวาท ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้งดเว้นจากมุสาวาท
ชื่อว่าให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร ความไม่เบียดเบียน แก่สัตว์หาประมาณมิได้
ภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นทานประการที่ ๔ ที่เป็นมหาทาน


ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ละการดื่มน้ำเมา
คือ สุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
งดเว้นจากการดื่มน้ำเมา คือ สุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้งดเว้นจากการดื่มน้ำเมา
คือ สุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
ชื่อว่าให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร ความไม่เบียดเบียน แก่สัตว์หาประมาณมิได้
ภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นทานประการที่ ๕ ที่เป็นมหาทาน
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=23&A=5079&Z=5126&pagebreak=0


เราอาจจะรู้สึกว่า เราจะต้องทำทาน จึงจะได้บุญ
แต่ว่าในอันที่จริงแล้ว ศีลคือมหาทาน
โดยใน “ปุญญาภิสันทสูตร” ได้สอนว่า เมื่อถือศีล ๕ แล้ว
ย่อมชื่อว่า ให้ความไม่มีภัย ความไม่มีเวร แก่ “สัตว์หาประมาณมิได้”
ซึ่งตรงนี้จะแตกต่างกับการให้ทาน
อย่างเช่น เราไปทำบุญไถ่ชีวิตสัตว์ เช่น ปล่อยวัว ปล่อยปลา ก็ตาม
เท่ากับว่าเป็นการทำทานแก่สัตว์เฉพาะตัวที่เราปล่อยเท่านั้น
แต่หากเรารักษาศีลโดยงดเว้นปาณาติบาตแล้ว
ย่อมเท่ากับว่า เราได้ให้ความไม่มีภัยแก่สัตว์หาประมาณมิได้


นอกจากนี้แล้ว เมื่อบุคคลประพฤติผิดศีลแล้ว
ในพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค ได้สอนถึง
โทษแห่งศีลวิบัติของคนทุศีล ๕ อย่าง ได้แก่
๑. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย คนทุศีลมีศีลวิบัติในโลกนี้
ย่อมเข้าถึงความเสื่อมแห่งโภคะใหญ่ ซึ่งมีความประมาทเป็นเหตุ
๒. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก
กิตติศัพท์อันเสียหายของคนทุศีลมีศีลวิบัติ ย่อมระบือไป
๓. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก
คนทุศีลมีศีลวิบัติเข้าไปหาบริษัทใดๆ คือ ขัตติยบริษัท พราหมณบริษัท
คฤหบดีบริษัท หรือสมณบริษัท เป็นผู้ไม่แกล้วกล้า เป็นคนเก้อเขินเข้าไปหา
๔. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก คนทุศีลมีศีลวิบัติ
ย่อมเป็นคนหลงทำกาละ
๕. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก คนทุศีลมีศีลวิบัติ
ย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก เบื้องหน้าแต่ตายเพราะกายแตก
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=290&items=1&preline=0&pagebreak=0


ในทางกลับกัน อานิสงส์แห่งศีลสมบัติของคนมีศีล ๕ อย่าง ได้แก่
๑. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย คนมีศีล ถึงพร้อมแล้วด้วยศีล
ย่อมประสบกองแห่งโภคะใหญ่ ซึ่งมีความไม่ประมาทเป็นเหตุ
๒. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก
กิตติศัพท์ที่ดีงามของคนมีศีล ถึงพร้อมแล้วด้วยศีล ย่อมระบือไป
๓. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก คนมีศีล ถึงพร้อมแล้วด้วยศีล
เข้าไปหาบริษัทใดๆ คือ ขัตติยบริษัท พราหมณบริษัท คฤหบดีบริษัท
หรือสมณบริษัท เป็นผู้แกล้วกล้าไม่เก้อเขินเข้าไปหา
๔. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก คนมีศีล ถึงพร้อมแล้วด้วยศีล
ย่อมเป็นผู้ไม่หลงทำกาละ
๕. ดูกรผู้มีอายุทั้งหลาย ข้ออื่นยังมีอีก คนมีศีล ถึงพร้อมแล้วด้วยศีล
ย่อมเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์ เบื้องหน้าแต่ตายเพราะกายแตก
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=291&items=1&preline=0&pagebreak=0


ดังนี้แล้ว หากเราประพฤติผิดศีล และนำเงินที่ได้มาไปทำทาน
แม้ว่าเราจะได้อานิสงส์จากการทำทานอยู่ก็จริง
แต่เราก็จะได้ผลบาปอกุศลจากการผิดศีล และไปอบายภูมิด้วย
ในอีกทางหนึ่ง หากเรารักษาศีลแล้ว เท่ากับว่าเราได้ทำมหาทาน
เราได้อานิสงส์จากการรักษาศีล และไม่ต้องไปอบายภูมิ
เพราะเราไม่ได้เบียดเบียนสัตวอื่น
ดังนั้นแล้ว การที่เราไม่ประพฤติผิดศีล แม้จะไม่ได้มีเงินไปทำทาน
(หรือมีเงินทำทานเล็กน้อยตามกำลังที่เรามีก็ตาม) ย่อมจะเป็นสิ่งที่สมควร
ส่วนการที่เราประพฤติผิดศีล และนำเงินที่ได้มาบางส่วนไปทำทานนั้น
เราย่อมจะต้องได้รับโทษแห่งศีลวิบัติของคนทุศีล รวมถึงไปอบายภูมิ
ซึ่งพิจารณาแล้วจะเห็นได้ว่าไม่คุ้มอย่างยิ่งครับ

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ